Rozpisa?am si? w poprzednich dw�ch wpisach o Finlandii (CZ??? 1 i CZ??? 2) o zbieractwie i gotowaniu z tego, co daje las – owoce le?nych takich jak jagody i ?urawina, oraz grzyby takie jak kurki i prawdziwki to ?wietna sprawa i baza do wielu posi?k�w, ale nie zapominajmy te? o bia?ku – rybach. W Finlandii jednym z podstawowych zaj?? jest ?owienie ryb. Stanowi zar�wno rozrywk?, jak i konieczno??. Co ciekawe, Finowie nie przepadaj? za „kr�lem ryb” – szczupakiem. Wol? je?? inne ryby, np. ?ososie, pstr?gi, lipienie, leszcze. Szczupaka uznaj? za co? pomi?dzy szkodnikiem a chwastem. Tymczasem to jedna z lepszych ryb – ?atwo j? pozbawi? o?ci, mi?so jest bardzo chude, zwi?z?e i smaczne.

Prawo do natury

Warto wiedzie?, ?e w Finlandii obowi?zuje prawo �Jokamiehenoikeus�, czyli prawo cz?owieka do obcowania z natur? � oznacza to, ?e ka?dy mo?e spacerowa? po lasach (pa?stwowych i prywatnych!), zbiera? w nich grzyby, kwiaty, jagody, ?urawin? itp. Oczywi?cie pod warunkiem, ?e nie ?mieci i nie niszczy cennej przyrody, co jest surowo karane.

Mo?na r�wnie? do woli p?ywa? w rzekach czy jeziorach, ?owi? ryby, a nawet rozbi? namiot na prywatnym terenie � o ile nie przeszkadzamy w?a?cicielom i mieszka?com. Nie powinno si? rozpala? ognisk bli?ej ni? 150 metr�w do czyjego? domostwa, natomiast mili Finowie poinformowali nas, ?e nie powinno si? ?owi? ryb bli?ej ni? 40 metr�w od domk�w. Je?li chcemy rozbi? namiot na d?u?ej ni? dob?, nale?y poprosi? o zgod? w?a?cicieli terenu, natomiast na jedn? noc – nie ma takiej potrzeby. Dodatkowo zaradni Finowie zwykle, zw?aszcza zim?, le?ne chatki zostawiaj? otwarte, lub z kluczem przy drzwiach, by zb??kani w?drowcy mogli wej?? i si? ogrza?, odpocz?? i – co tu wiele m�wi? – nie zamarzn?? na ?mier?, lub nie natkn?? si? na g?odnego nied?wiedzia.

Je?li chodzi o ?owienie ryb i polowanie, to prawo m�wi, ?e mo?na zabra? tyle ryb i upolowa? tyle zwierz?t, ile potrzebujemy zje??, by prze?y?. Tego prawa wszyscy ?cis?o si? trzymaj? i dlatego wci?? maj? ogromne populacje zwierz?t – ?osi, nied?wiedzi, saren, jeleni, lis�w itp, a tak?e ryb – co w Polsce jest nie do pomy?lenia. Przez po?owy „mi?siarzy”, czyli ludzi kt�rzy zabieraj? ka?d? z?owion? ryb?, do tego ?owi? sieciami i przy pomocy pr?du, polskie jeziora niemal opustosza?y.

Je?li chodzi o szczupaki, przez tygodniowy wyjazd, na kt�rym ?owi?y 4 osoby codziennie przez osiem godzin, nie wypu?cili?my do wody jedynie 6 szczupak�w. Co wa?ne – ryby mia?y po oko?o 65 cm. Mniejsze – niewymiarowe – oczywi?cie natychmiast trafiaj? do wody. Wi?ksze – a trafia?y si nawet ponad metrowe – r�wnie? nie trafiaj? do gara – po pierwsze, bo to godne szacunku, ogromne ryby, kt�re ?yj? by wyrosn?? do takiego wymiaru oko?o 8 lat. Do tego zwykle s? to ogromne samice, kt�re rozmna?aj?c si? zarybiaj? zbiorniki wodne. A – i to te? nie bez znaczenia – ryby du?e i stare zwyczajnie nie s? smaczne.

Szczupaka mo?na usma?y?, grillowa? czy upiec w piecu, ale ja postanowi?am rzuci? si? na g??bok? wod? i pierwszy raz w ?yciu ugotowa? z niego zup?. Musz? te? przyzna?, ?e do gotowania zupy rybnej podchodzi?am w domu kilka razy, ale zwykle nie wychodzi?a za dobra. Tutaj – chyba si?a ?wie?ego i idealnej jako?ci sk?adnika g?�wnego – wysz?a absolutnie genialna, wi?c dziel? si? przepisem 🙂

Sk?adniki:
Por
Seler
Marchewki (ok. 4-5 sztuk)
Cebula
Ziemniaki (ok 3-4 du?ych)
Ziele angielskie (ok 7-8 sztuk)
Li?cie laurowe (ok 4-5 sztuk)
S�l
1 szczupak (ok 55-65 cm) lub np. dwa-trzy mniejsze okonie
Ostra papryka lub chilli
S?odka papryka

Obieramy warzywa (opr�cz ziemniak�w) i kroimy na mniejsze kawa?ki, nast?pnie opalamy (my zrobili?my to nad kominkiem, mo?na te? nad ogniskiem, przy pomocy palnika kuchennego lub w mocno rozgrzanym piecu). Szczupaka (lub inn? ryb?) pozbawiamy wn?trzno?ci i skrobiemy z ?uski, ale na tym koniec – zostawiamy o?ci, g?ow? i p?etwy. Ja swojego przekroi?am na 3 cz??ci, ale w zale?no?ci od wielko?ci ryby i garnka mo?ecie zrobi? mniejsze lub wi?ksze. Zalewamy zimn? wod?, dodajemy li?cie laurowe i ziele angielskie oraz ?y?eczk? soli. Tak przygotowan? zup? doprowadzamy do wrzenia, a nast?pnie gotujemy na ma?ym ogniu ok. 1-1,5 godziny.

W mi?dzyczasie obieramy ziemniaki, kroimy na ok 1-1,5 cm kosteczk?. Gdy wywar nabierze ju? koloru i smaku, przelewamy go przez durszlak do drugiego garnka. Dodajemy ziemniaki, p?ask? ?y?eczk? s?odkiej papryki i ostrej / chilli tyle, ile jeste?cie w stanie wytrzyma? 🙂 Do tego w razie potrzeby s�l. Kiedy ziemniaki zmi?kn?, mo?na doda? warzywa z roso?u (ja doda?am pokrojon? marchewk?) i/lub mi?so ze szczupaka – ostro?nie oddzielone palcami, bez o?ci. Gotowe!

Na koniec taki bonus ode mnie 🙂 ps. ten z filmu wr�ci? do wody!